Samorząd gminy Kramsk stanął pod finansową ścianą i przymierza się do zamknięcia 5 szkół: 4 podstawowych: w Bilczewie, Helenowie Drugim, Patrzykowie i Święćcu oraz Zespołu Licealnego w Kramsku. Zewnętrzna analiza systemu oświaty nie pozostawiła złudzeń. Kwota subwencji nie pokrywa wydatków Gminy nawet na zadania oświatowe, które powinny być finansowane właśnie z tego źródła – deficyt dla roku 2011 wyniesie prawie 1,8 mln zł. Gmina jest zmuszona do pokrycia tej kwoty ze środków własnych ograniczając swoje możliwości inwestycyjne, co może się skończyć w perspektywie wieloletniej zapaścią finansów samorządu. Zwiększające się w takim przypadku zadłużenie Gminy sprawi, iż w latach kolejnych realizacja planów inwestycyjnych czy innych zadań bieżących (również obowiązkowych) stanie pod znakiem zapytania – czytamy w raporcie.

Porównując liczbę uczniów w oddziałach, widać bardzo duże zróżnicowanie liczby dzieci w różnych szkołach. Dla szkół podstawowych różnice między szkołami z najliczniejszymi oddziałami, a najmniej licznymi oddziałami przekraczają 100%. Najmniej liczne oddziały, a co się z tym wiąże – szkoły najdroższe w utrzymaniu w przeliczeniu na 1 ucznia to: SP Święciec, SP Patrzyków, SP Helenów, SP Wola i SP Bilczew. Najkorzystniejsza sytuacja występuje natomiast w SP Anielew i SP Wysokie. Również liczba nauczycieli zatrudnionych w małych szkołach jest wyraźnie wyższa, niż w szkołach większych.

W wyniku tego, Gmina Kramsk nie jest w stanie zrównoważyć wydatków ponoszonych na bieżące utrzymanie szkół subwencją oświatową i corocznie dopłaca znaczącą część budżetu do utrzymania placówek oświatowych.

Obliczenia wskazują, że w przypadku braku reform oświatowych, za około 2-3 lata skala wydatków ponoszonych na oświatę w stosunku do otrzymywanej subwencji oświatowej wzrośnie do rozmiarów zagrażających możliwości uchwalenia zrównoważonego budżetu gminy (zdecydowanie ponad 50% dochodów budżetu gminy przeznaczanych będzie na wydatki oświatowe).

Analizując poziom dochodów i wydatków budżetowych, można stwierdzić, biorąc pod uwagę zakres swobody finansowej samorządu i dysponowanie środkami, iż praktycznie jedynym polem manewru pozostaje gminna oświata. Oświata zresztą z roku na rok coraz znaczniej oddziałuje na budżet Gminy (zarówno po stronie dochodowej, jak i wydatkowej), czego przyczyną jest przede wszystkim spadająca liczba dzieci w szkołach. Obecnie wydatki na oświatę przekroczyły już 56% rocznych wydatków gminy na wszystkie zadania bieżące.

Bez zmian w strukturze funkcjonowania oświaty na terenie gminy Kramsk, od września 2011 roku przeciętny koszt 1 nauczyciela zatrudnionego w Gminie Kramsk będzie zbliżony do średniej wymaganej przez MEN i wyniesie prawie 65.000 zł (koszt brutto wraz z narzutami na wynagrodzenia płaconymi przez pracodawcę).

Polscy nauczyciele poświęcają na dydaktykę 513 godzin rocznie (wobec średniej dla państw OECD 786 godzin rocznie). Zgodnie z Kartą Nauczyciela nauczyciele pracują 40 godzin tygodniowo, jednakże – jak pokazują statystyki międzynarodowe – udział pracy dydaktycznej w ogólnym czasie pracy polskich nauczycieli jest jednym z najniższych w krajach OECD.

Na jednego nauczyciela w szkole podstawowej przypada w Polsce zaledwie 10,5 ucznia, co jest jednym z najniższych wskaźników w krajach OECD (średnia 16,4). W gimnazjum wskaźnik ten wynosi 12,5 w Polsce i 13,7 dla krajów OECD.

Gdyby liczba uczniów przypadających na nauczyciela w Polsce była taka sama jak średnio w krajach OECD, to w podstawówkach byłoby zatrudnionych 136 tys.pedagogów, zaś w szkołach średnich – 229 tys., czyli odpowiednio o 42 tys. i 12 tys.mniej niż obecnie. Oznaczałoby to zmniejszenie etatów o 23 proc. w szkołach podstawowych oraz o 5 proc. na poziomie edukacji średniej.

Przypis: kraje OECD – najbardziej rozwinięte kraje Europy, w tym wszystkie kraje Unii Europejskiej oraz liczące się ekonomicznie kraje pozaeuropejskie (USA, Kanada, Japonia, Australia, Nowa Zelandia).

Pełny raport do przeczytania tutaj.