Jak poinformowała Polska Agencja Prasowa, wojewoda wielkopolski zdecydował o zdjęciu tablicy w języku rosyjskim z obelisku pod Strzałkowem upamiętniającym 90. rocznicę odzyskania niepodległości. Przymocowały ją nieznane osoby wczoraj lub dzisiaj, bez wymaganej zgody (rosyjska telewizja NTV nazwała te osoby ,,nieznanymi patriotami”) . Na tablicy był napis: ,,Tutaj spoczywa 8000 radzieckich czerwonoarmistów, brutalnie zamęczonych w polskich obozach śmierci w latach 1919-1921”.

Jak podaje Onet.pl, Ministerstwo Spraw Zagranicznych Rosji oświadczyło, że nie są mu znane okoliczności ustanowienia na terenie byłego obozu jenieckiego pod Strzałkowem tablicy upamiętniającej zmarłych tam czerwonoarmistów. – Niezmiennie wychodzimy z założenia, że fakt śmierci w polskiej niewoli ogromnej liczby czerwonoarmistów w toku wojny 1919-21 jest tragiczną stronicą naszej wspólnej historii i pozostaje w pamięci narodu rosyjskiego – oznajmił rzecznik MSZ Federacji Rosyjskiej Aleksandr Łukaszewicz, którego cytuje agencja ITAR-TASS.

Poniżej artykuł Beaty Czerniak z Muzeum Regionalnego w Słupcy przygotowany z okazji wystawy o obozie jeńców i internowanych pod Strzałkowem (źródło: Urząd Miejski w Słupcy):

,,W pasie przygranicznym między Strzałkowem a Słupcą niemieccy okupanci zbudowali na przełomie 1914/1915 obóz dla jeńców z frontów I wojny światowej. Wybudowano go na gruntach, które były własnością 52 obywateli słupeckich. Zajmował powierzchnię około 78 hektarów. Według projektów mógł pomieścić około 30 tysięcy jeńców. W czasie I wojny światowej w obozie przebywało około 25 tysięcy jeńców rosyjskich i około 6 tysięcy angielskich i francuskich.
Po zakończeniu I wojny światowej przystąpiono do likwidacji obozu. Jednak rozpoczęcie przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego działań na froncie wschodnim spowodowało gwałtowny napływ jeńców wojennych wziętych podczas tej wojny do niewoli. Obóz pod Strzałkowem po szybkiej modernizacji rozpoczął ponownie funkcjonować
12 maja 1919 r. przyjmując jeńców i internowanych napływających ze wschodu, z frontu wojny polsko-bolszewickiej a także wojny z Ukrainą o Galicję Wschodnią. Pod koniec maja w obozie przebywało już około 3.500 jeńców.
Wszystkim obozom funkcjonującym w tym czasie w Polsce nadano odpowiednią numerację. Na podstawie instrukcji Ministerstwa Spraw Wojskowych z 11 VII 1919 r. obóz pod Strzałkowem stał się obozem jeńców nr 1 w Strzałkowie. Był głównie obozem dla jeńców bolszewickich. Ich liczba gwałtownie wzrosła wskutek zwycięskiej bitwy warszawskiej i późniejszych działań na froncie. Obóz musiał być gotowy na przyjęcie około 40 tysięcy jeńców bolszewickich. Specyfiką wojny polsko-bolszewickiej była nieproporcjonalnie wysoka liczba zachorowań – z powodu fatalnych warunków higienicznych oraz wysoka liczba zmarłych – wskutek ran i chorób. W obozie na przełomie lat 1919 -1920 zmarło ponad 1200 osób, zaś kolejnej zimy ponad 4000 jeńców. W sumie na obozowym cmentarzu spoczywa ponad 8 tysięcy jeńców.
W dokumencie podpisanym w Rydze 12. X.1920 r. kończącym działania wojenne między Polską a Rosją Sowiecką ostatecznie sprawę jeńców wojennych regulował artykuł VII traktatu. Wkrótce nastąpiła ich wymiana. Obóz funkcjonował jednak nadal. Zmienił swój status stając się obozem dla osób internowanych oraz uchodźców. Podpisanie preliminariów pokojowych przez stronę polską i sowiecką kończyło wojnę polsko-bolszewicką nie rozwiązywało jednak tzw. kwestii ukraińskiej. Rządy Rzeczypospolitej Polskiej i Ukraińskiej Republiki Ludowej zawarły w kwietniu 1920 r. porozumienie polityczne, na mocy którego Polska udzielić miała Ukrainie pomocy militarnej w walce z bolszewikami, a ta zrzec się swoich pretensji do Lwowa i innych miast Galicji Wschodniej akceptując tym samym ustaloną wcześniej granicę na rzece Zbrucz. Podpisano też konwencję wojskową, która mówiła o wspólnych operacjach i gwarantowała pomoc przy formowaniu ukraińskich oddziałów na terenie Polski. Bitwa warszawska i zwycięska kontrofensywa wojsk polskich, w której uczestniczyły oddziały Ukraińskiej Armii Ludowej Symona Petlury oraz oddziały gen. Stanisława Bułak-Bałachowicza zakończyła wojnę polsko-bolszewicką. Sojusznicy Polski znaleźli się jednak w nowej rzeczywistości politycznej. Józef Piłsudski umożliwił jeszcze wojskom S.Petlury i białoruskim partyzantom generała S. Bułak-Bałachowicza wysunięcie się poza linię frontu w celu podjęcia samodzielnych działań. Oddziały te, mimo pewnych sukcesów militarnych, musiały ustąpić przed skomasowaną ofensywą wojsk bolszewickich. Oddziały ukraińskie i jednostki gen. Bałachowicza pod koniec listopada 1920 r. zmuszone zostały do przekroczenia granicy polskiej gdzie zostały rozbrojone i internowane.
Pierwsze partie internowanych zaczęto przysyłać do Strzałkowa w maju 1921r., jednak ich znaczna część dotarła w czerwcu i lipcu 1921r. Wraz z żołnierzami granicę przekroczyła trudna do określenia liczbowo grupa osób cywilnych: kobiet i dzieci. Pod koniec 1921r. w obozie przebywało około 6.500 osób.
Od 1923r. postępował proces stopniowej likwidacji obozu. Internowani, mieli zapewnioną swobodę poruszania się na terenie powiatu słupeckiego, z prawem bezpłatnego czasowego mieszkania w obozowych barakach. Pozostającym w obozie Ministerstwo Spraw Wojskowych przekazało utworzone tu wcześniej warsztaty rzemieślnicze (koszykarski, meblarski, szewski, krawiecki, wyrobów słomkowych i artystycznych, szycia bielizny i szczotkarski). Ostatecznie w dniu 31 VIII 1924 r. nastąpiła całkowita likwidacja obozu w Strzałkowie. Byłych internowanych zaopatrzono w kartę azylu i umożliwiono im zatrudnienie na terenie obszaru całej Polski.
Część baraków i budynków obozowych (w tym przygraniczne) nadal zamieszkiwane były przez pewną grupę byłych internowanych. Związali oni swe dalsze losy z okolicznymi miejscowościami i jej mieszkańcami.
Historia obozu na podstawie : Z.Karpus, Jeńcy i internowani rosyjscy i ukraińscy na terenie Polski, Toruń 2000 i B. Wojciechowska, Bolszewicy pod Strzałkowem, Poznań 2001”.

zdjęcie tablicy: internet (rosyjska telewizja NTV). Komentarz o wydarzeniu jest jednoznacznie pozytywny. Oto treść informacji w języku rosyjskim: ,,Сегодня в Польше напомнили о тысячах русских, погибших в лагере в Стржалково. Неизвестные тайно установили памятную доску на камне, который находится на месте гибели в 1920-х годах пленных красноармейцев. На ней на русском языке написано: «Здесь покоятся восемь тысяч советских красноармейцев, жестоко замученных в польских лагерях смерти в 1919 — 1921 годах».

Zbigniew Nabzdyk