Konin, miejscowość na linii łączącej Poznań z Warszawą, od pierwszego dnia wojny odczuwał skutki swojego położenia, stając się ofiarą bestialskich bombardowań Luftwaffe.

Pierwszym epizodem związanym z wybuchem wojny światowej stała się dla Konina już trochę zapomniana historia dzikich kaczek, które podczas nalotu 1 września uratowały miasto przed bombardowaniem. Samo miasto w pierwszych dniach wojny było świadkiem gehenny uciekającej na wschód ludności polskiej z zajmowanych przez wojska niemieckie zachodnich terenów Polski, jak również odchodzenia w stronę Bzury wojsk gen. Tadeusza Kutrzeby mających ochraniać Wielkopolskę. Jednak ze względu na niepomyślną sytuację w sąsiednich polskich armiach (przede wszystkim Armii Łódź), Armia Poznań była zmuszona ewakuować się z terenów Wielkopolski. 5 września miasto opuściły władze miejskie i powiatowe. W wyniku takiego obrotu spraw, mieszkańcy sami starali się opanować chaos, który groził wybuchem. 7 września zorganizowali Straż Obywatelską, której dowodzenie objął Mikołaj Gabryelewicz – kapelmistrz orkiestry strażackiej.

9 września odchodzące na wschód bataliony Obrony Narodowej wysadziły za sobą drewniany most na Warcie w Koninie. Tym samym zakończył się dla Konina okres obecności wojsk polskich podczas kampanii wrześniowej. Trzy dniu później, tj. 12 września, w okolicach Konina pojawiły się oddziały Werhmachtu. 14 września w godzinach porannych do miasta wjechała czołówka patrolu rozpoznawczego na motorach. Po nich do miasta wjechały oddziały zmotoryzowanej piechoty po prowizorycznej przeprawie, wybudowanej przez saperów.

Tym samym rozpoczął się okres okupacji hitlerowskiej, której pierwszym ponurym przykładem było rozstrzelanie 22 września 1939 roku na placu Wolności dwóch zakładników, za domniemany atak na niemieckiego żołnierza. Ofiarami tymi byli: członek Polskiej Organizacji Wojskowej z czasów I wojny światowej Aleksander Kurowski oraz kupiec żydowski Mordtke Słodki.

Krzysztof Żabierek

Bibliografia:

Frankiewicz K., Okupacyjne straty materialne powiatu konińskiego, ,,Ziemia konińska”, Konin 1972, t. III, s. 141-152.

Nawrocki S., Hitlerowska okupacja Wielkopolski w okresie zarządu wojskowego. Wrzesień – październik 1939, Poznań 1966.

Nawrocki S., Konin w okresie okupacji hitlerowskiej, ,,Rocznik Koniński, T.11, Konin 1997, s.109-139.

Serwański E., Wielkopolska w cieniu swastyki, Warszawa 1970.

Fotografie: ,,Przemarsz kolumny Wehrmachtu obok ratusza w Koninie” oraz ,,Rozstrzelanie Aleksandra Kurowskiego, restauratora, członka POW i Mordechaja Słodkiego kupca, na rynku w Koninie, 22 września 1939 r.” można znaleźć na poniższej stronie:

http://www.1wrzesnia39.pl/39p/teksty/8798,Wrzesien1939rwWielkopolsce.html