Kilka lat przed 860-leciem opatrzenia napisem słupa kamiennego w Koninie zrodziła się inicjatywa zorganizowania konferencji popularno-naukowej. Oddział Polskiego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego w Koninie, Towarzystwo Przyjaciół Konina, Portal Konińskiej Starówki z pomocą Miejskiej Biblioteki Publicznej i przy finansowym wsparciu Miasta Konin przygotowali wydarzenie na 25 listopada. Konferencja odbyła się pod honorowym patronatem Prezydenta Miasta Konina. Nieocenionym mentorem przy doborze tematów i prelegentów był koniński historyk Jerzy Łojko.

W samo południe obok Słupa Konińskiego filolog klasyczny z Uniwersytetu Warszawskiego pan Tomasz Płóciennik wraz z kilkoma osobami z PTTK i TPK w obecności kamer zadeklamował zapisaną na Słupie wiadomość. Po dokładnym obejrzeniu oczyszczonej w 2010 roku powierzchni zabytku Tomasz Płóciennik powiedział reporterom: „Mamy do czynienia z unikatem w skali europejskiej. (…) Jest to najdłuższa polska inskrypcja wczesnośredniowieczna. Z czasów, w których powstała, czyli z XII wieku, mamy pewną serię tekstów inskrypcyjnych monumentalnych i innych, ale na tak długie inskrypcje piśmiennictwo polskie musiało czekać do XV wieku. (…) Jest to tekst wierszowany, napisany metrum klasycznym, jakie stosowała poezja starożytna, w związku z tym szyk słów jest osobliwy.”

Na konferencję przybyli: poseł Tomasz Nowak, radni, kierownik Wydziału Kultury, Sportu i Turystyki Urzędu Miejskiego w Koninie pan Henryk Kuśmirek, członkowie TPK z prezesem Piotrem Rybczyńskim, PTTK z prezesem Andrzejem Łąckim, reprezentacja Muzeum w Kaliszu z dyrektorem Jerzym Aleksandrem Splitem, delegacja Muzeum Technik Ceramicznych w Kole z dyrektorem Krzysztofem Witkowskim, kustosz Muzeum w Pyzdrach Michał Czerniak, historyk Janusz Gulczyński z Muzeum Okręgowego w Koninie, bibliotekarze, numizmatycy, eksploratorzy, poeci, dziennikarze i zainteresowani mieszkańcy. Zebranych powitał w imieniu Organizatorów prezes TPK Piotr Rybczyński. Moderator prof. dr hab. Tomasz Jasiński (UAM, Biblioteka Kórnicka) otworzył konferencję. Tło historyczne wschodniej Wielkopolski w połowie XII wieku omówił prof. dr hab. Józef Dobosz z Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu. Konkluzją jego znakomitego wywodu było wskazanie Piotra Włostowica jako najbardziej prawdopodobnego fundatora znaku drogowego w Koninie. Inskrypcję z punktu widzenia filologa omówił Tomasz Płóciennik z Uniwersytetu Warszawskiego. Ten wybitny znawca poezji łacińskiej, tłumacz i genialny poliglota, uwiódł słuchaczy detaliczną analizą wiersza i przekonywającą formą wykładu. W przerwie zebrani obejrzeli wystawę “Inskrypcja Konińska w piśmiennictwie począwszy od Jana Długosza”, nawiązującą do kolejnego wykładu. Historię opisywania i odrysowywania naszej inskrypcji zrelacjonował w formie prezentacji Michał Gruszczyński, szef Zespołu ds. Słupa Konińskiego w Oddziale PTTK w Koninie. Po nim Jerzy Łojko wszedł na Wielką Drogę Wrocław – Gdańsk. Przedstawił aktualny stan badań prowadzących do poznania zawiłych zależności, które spowodowały, że droga przez osadę w miejscu dzisiejszego Konina stała się warta tak solidnego oznakowania. Po referatach zadano kilka pytań, na które odpowiedzieli naukowcy. Następnie moderator prof. Tomasz Jasiński, podsumowując całość konferencji, wysunął koncepcję powiązań transeuropejskich szlaków z portami nadbałtyckimi (zwłaszcza na Gotlandii) i z Rusią poprzez Drogę Św. Gotarda. Sukcesem konferencji było zaprezentowanie po raz pierwszy rzeczywistego tekstu łacińskiego Inskrypcji Konińskiej. “Około 550 lat po Długoszu właściwie odczytano Inskrypcję Konińską” – spuentował Andrzej Miller, wiceprezes Oddziału PTTK w Koninie. Za najważniejsze wnioski uznano wykorzystanie zapisu na Słupie do poznania etymologii nazwy Kruszwica, przybliżenie Piotra Włostowica jako fundatora i powiązanie ulokowania imponującego znaku drogowego w miejscu zwanym dziś Koninem z Wielką Drogą i Szlakiem Św. Gotarda w Europie.

Oprócz wystawy wydarzeniu towarzyszyły wydawnictwa okolicznościowe: kartka pocztowa wydana przez Pocztę Polską (zaprezentowana przez jednego z inicjatorów konferencji Tomasza Andrzeja Nowaka), zakładka z reprodukcją stronicy 339 Autografu Kroniki Jana Długosza (ze zbiorów Fundacji XX Czartoryskich) i naklejka “Słup Koniński” wydane przez PTTK Konin. W konferencji wzięło udział ponad 100 osób.

Tekst: Wanda Gruszczyńska, Andrzej Miller

Zdjęcia: W.M. Gruszczyńscy, A. Miller, B. Rachuba