Główne cele ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach to przede wszystkim upowszechnienie segregacji odpadów przez mieszkańców oraz zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych poprzez m.in. zapewnienie powstania odpowiednich instalacji do ich odzysku lub unieszkodliwiania. Ponadto Polska jest zobowiązana do osiągnięcia odpowiednich poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych do składowania (do 16 lipca 2020 r. – do nie więcej niż 35%), a także poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia oraz odzysku innymi metodami papieru, metali, tworzyw sztucznych, szkła (do 31 grudnia 2020 r. – 50%), a także innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych (do 31 grudnia 2020 r. – 70%).

Regulaminy utrzymania czystości i porządku na terenie gminy powinny zachęcać i zapewniać osiągnięcie ww. celów. Gminy powinny zapewnić pozyskanie surowców o jak najlepszej jakości, ale bez nadmiernych obciążeń dla mieszkańców i środowiska (np. zużycie wody do mycia określonych rodzajów odpadów). Brak jest technologicznego uzasadnienia wprowadzania dodatkowych wymagań dla mieszkańców dotyczących np. mycia odpadów opakowaniowych przed ich wyrzuceniem do śmieci, szczególnie w sytuacji, gdy takie wymagania nie są stawiane przez podmioty przetwarzające odpady.

Ponadto, w ramach ułatwienia pozbywania się przez mieszkańców odpadów, spółdzielnie i wspólnoty mogą wykorzystywać zsypy do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych. Na przykład odpady zmieszane mogą być wyrzucane do zsypów, natomiast odpady posegregowane do odpowiednich pojemników ustawianych dla mieszkańców w najbardziej dogodnych i ogólnie dostępnych miejscach.

Zasady optymalnej segregacji

Najlepszym sposobem segregowania odpadów jest umieszczenie ich w oddzielnych pojemnikach:

Papier to m.in.:

• opakowania z papieru lub tektury;
• gazety i czasopisma;
• katalogi, prospekty, foldery;
• papier szkolny i biurowy;
• książki i zeszyty;
• torebki papierowe;
• papier pakowy.

Nie powinno się wrzucać do papieru następujących odpadów:

• papier powlekany folią i kalka;
• kartony po mleku i napojach;
• pieluchy jednorazowe i podpaski;
• pampersy i podkładki;
• worki po nawozach, cemencie i innych materiałach budowlanych;
• tapety;
• inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

Tworzywa sztuczne i metale to m.in.:

• butelki po napojach;
• opakowania po chemii gospodarczej, kosmetykach (np. szamponach, proszkach; płynach do mycia naczyń itp.);
• opakowania po produktach spożywczych;
• plastikowe zakrętki;
• plastikowe torebki, worki, reklamówki i inne folie;
• plastikowe koszyczki po owocach i innych produktach;
• styropian;
• puszki po napojach, sokach;
• puszki z blachy stalowej po żywności (konserwy);
• złom żelazny i metale kolorowe;
• metalowe kapsle z butelek, zakrętki słoików i innych pojemników;
• folia aluminiowa;
• kartoniki po mleku i napojach – wielomateriałowe odpady opakowaniowe.

Nie powinno się wrzucać do pojemników na tworzywa sztuczne i metale następujących odpadów:

• strzykawki, wenflony i inne artykuły medyczne;
• odpady budowlane i rozbiórkowe;
• nieopróżnione opakowania po lekach i farbach, lakierach i olejach;
• zużyte baterie i akumulatory;
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny; inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

Zaleca się zgnieść tworzywa sztuczne przed wrzuceniem do worka.

Szkło opakowaniowe to m.in.:

• butelki i słoiki szklane po napojach i żywności;
• butelki po napojach alkoholowych;
• szklane opakowania po kosmetykach.

Nie powinno się wrzucać do szkła następujących odpadów:

• szkło stołowe – żaroodporne;
• ceramika, doniczki;
• znicze z zawartością wosku;
• żarówki i świetlówki;
• szkło kryształowe;
• reflektory;
• nieopróżnione opakowania po lekach, olejach, rozpuszczalnikach;
• termometry i strzykawki;
• monitory i lampy telewizyjne;
• szyby okienne i zbrojone;
• szyby samochodowe;
• lustra i witraże;
• fajans i porcelana
• inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

Zaleca się wrzucać opakowania opróżnione z produktu, bez zakrętek, starać się nie tłuc szkła.

Odpady „zielone” – roślinne to m.in.:

• gałęzie drzew i krzewów;
• liście, kwiaty i skoszona trawa;
• trociny i kora drzew;
• owoce, warzywa itp.

Nie powinno się wrzucać do odpadów „zielonych” – roślinnych następujących odpadów:

• kości zwierząt;
• mięso i padlina zwierząt;,
• olej jadalny;
• drewno impregnowane;
• płyty wiórowe i MDF;
• leki;
• odchody zwierząt;
• popiół z węgla kamiennego;
• inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

Pozostałe odpady trafią do pojemnika na odpady zmieszane – jeśli będzie ich mniej, obniżymy koszty i przyczynimy się do poprawy stanu środowiska.

Najmniej korzystnym sposobem selektywnego zbierania odpadów, m.in. ze względu na dodatkowe koszty związane z późniejszą ich segregacją, jest zbieranie do dwóch pojemników (podział na odpady tzw. suche i mokre).

Niezwykle istotnym uzupełnieniem systemu zbierania odpadów są punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych.

Odpadami komunalnymi, które mogą być przekazywane do punktu są:

• odpady poremontowe i budowlane;
• odpady wielkogabarytowe (tj. meble, wyposażenie wnętrz, itp.);
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (pralki, lodówki, telewizory, radioodbiorniki,  komputery, kalkulatory, itp.);
• zużyte baterie i akumulatory;
• przeterminowane lekarstwa, strzykawki itp.;
• opony;
• odpady niebezpieczne z gospodarstw domowych (pozostałości farb, lakierów,  rozpuszczalników, kwasów, olejów, płynów do chłodnic, itp.).

Gminy powinny rozważyć również zagospodarowanie innych niż wymienione rodzajów odpadów, np. w sytuacji dużej ilości powstających popiołów zapewnić ich selektywne zbieranie od właścicieli nieruchomości.

(na podstawie informacji Ministerstwa Środowiska)

Cykl o gospodarce odpadami komunalnymi i ochronie środowiska w gminach powstaje pod patronatem Miejskiego Zakładu Gospodarki Odpadami Komunalnymi w Koninie