,,Zadania na najbliższe lata to m.in. powstrzymanie spadku liczby ludności i zwiększenie wskaźnika zatrudnienia (w 2011 r. tylko 64,8 proc. ludności w wieku 20 – 64 lat było zatrudnionych), budowa gospodarki opartej na wiedzy (w Unijnym Rankingu Innowacyjności za 2011 r. Polska została sklasyfikowana na 23. miejscu), co oznaczać będzie zwiększenie inwestycji w wiedzę i umiejętności, dostosowanie edukacji do potrzeb rynku pracy, zmniejszenie różnic w rozwoju obszarów naszego kraju” (np. poprzez dokończenie budowy podstawowej sieci transportowej, drogowej i kolejowej oraz inwestycje w efektywność energetyczną” – wynika z informacji Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, zaprezentowanej dziennikarzom mediów regionalnych na seminarium zorganizowanym przez Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce (z regionu konińskiego w spotkaniu uczestniczyła Konińska Gazeta Internetowa). Oznacza to spore wyzwanie także dla wschodniej części Wielkopolski. Przy tym minister rozwoju regionalnego Elżbieta Bieńkowska podkreśliła, że w nowej perspektywie finansowej UE zakłada się wzmacniane tych miejsc, które ,,mają potencjał i siłę”. Czy takim miejscem jest Konin i okolice? To pytanie będzie się z pewnością pojawiało wiele razy w najbliższych latach. Bieńkowska zapowiedziała specjalne traktowanie ,,stolic regionów, miast średniej wielkości, lokalnych centrów rozwoju”. Czasu do przygotowania i zmobilizowania się jeszcze trochę jest, bowiem z wypowiedzi minister rozwoju regionalnego wynika, że realizacja projektów finansowanych z nowego rozdania budżetowego 2014 – 2020 rozpocznie się prawdopodobnie dopiero za 2 lata.

Polska jest liderem w wydatkowaniu funduszy unijnych. Z budżetu 2007 – 2013 wykorzystała 234 mld zł. Przekłada się to m.in. na 270 tys. miejsc pracy, w tym ponad 150 tys. utworzonych w przedsiębiorstwach założonych przez osoby bezrobotne; 3,6 tys. przedszkoli, z których korzysta 124 tys. dzieci, głównie na obszarach wiejskich; 368 oczyszczalni ścieków;ponad 10,3 tys. km nowych dróg.

Co się zmieni w perspektywie finansowej 2014 – 2020?

1. Planowany jest wzrost środków (z Europejskiego Funduszu Społecznego i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego) zarządzanych na poziomie regionalnym. Będzie to niemal 60 proc. alokacji na te dwa fundusze, czyli o ok. 20 pkt proc. więcej niż obecnie (nie licząc Mazowsza – ze względu na inne zasady dotyczące tego województwa). To w ramach regionalnych programów operacyjnych będzie oferowane wsparcie np. dla małych i średnich przedsiębiorstw.

2. Znacznie szersze zastosowanie instrumentów finansowych (np. pożyczki, poręczenia), zwłaszcza w obszarze wsparcia dla przedsiębiorców. Dziedziny, w których będą stosowane Instrumenty finansowe wyznaczone zostaną na podstawie zleconych przez MRR badań.

3. Fundusze europejskie na transport będą skoncentrowane na modernizacji kolei, budowie i modernizacji kluczowych połączeń komunikacyjnych, np. autostrad, dróg ekspresowych i głównych dróg krajowych. Zmniejszą się przede wszystkim nakłady na drogi lokalne.

4. Szczególnie potraktowane będzie województwo mazowieckie. Po 2013 r. będzie pierwszym polskim regionem, który w unijnej klasyfikacji opuści kategorię regionów najsłabiej rozwiniętych, co oznacza, że będą w nim obowiązywać inne zasady wsparcia. Ponieważ jednak to jest głównie efekt zamożności Warszawy (różnice w wielkości PKB per capita między Warszawą a najbiedniejszymi powiatami Mazowsza to proporcja 4:1), wsparcie dla tej części Mazowsza, która nie wchodzi w skład metropolii warszawskiej, będzie maksymalnie zbliżone do zasad obowiązujących w innych regionach.

5. Wzrosną wydatki na innowacyjność gospodarki oraz na cele związane z gospodarką niskoemisyjną.

6. Możliwe będzie wdrażanie dwufunduszowych Regionalnych Programów Operacyjnych, tj. współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wsparcie typowo inwestycyjne) i Europejskiego Funduszu Społecznego (inwestycje miękkie, np. szkolenia, środki na własną firmę). W obecnej perspektywie nie było takich programów. Środki z obu funduszy będą się uzupełniać i pozwolą na bardziej kompleksowe działania.

7. Fundusze będą bardziej skoncentrowane tematycznie (inwestujemy tylko i wyłącznie w dziedziny ważne z punktu widzenia rozwoju kraju)

8. Fundusze będą „szyte na miarę” dla konkretnych obszarów, tzn. wspierać to co jest w nich najlepsze (mocne strony) oraz rozwiązywać ich specyficzne problemy. Wsparcie wykraczać będzie poza granice administracyjne, będzie skierowane do obszarów powiązanych ze sobą, dla których zidentyfikowano wspólne szanse i problemy. Przykładowo, wsparcie obejmować będzie miasta i ich obszary funkcjonalne (czyli inne samorządy, które są powiązane z miastem – np. ludzie dojeżdżają do miasta do pracy).

9. Pojawią się nowe, niestosowane dotychczas instrumenty terytorialne, np. Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (inwestycje realizowane na terenie miast i ich obszarów funkcjonalnych – np. w transport publiczny, rewitalizację) oraz Rozwój Kierowany przez Społeczność Lokalną (inicjatywy podejmowane przez społeczności lokalne).

(fragment informacji prasowej z 14 stycznia 2013 roku ,,Fundusze Europejskie 2014 – 2020”, przygotowanej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego)

Zbigniew Nabzdyk